عید نوروز ۱۴۰۰ در یزد

نوروز چیست؟

می توان به جرأت گفت بهترین تحویلِ سال، متعلق به ایرانیان است، زیرا شروع سال جدید با شروع فصلی سبز و زاینده همراه می شود.

ریشه واژه نوروز از چیست؟

“nōgrōz” واژه ای از زبان فارسی میانه با ریشه اوستایی است و نوروز از آن گرفته شده. نوروز، روز آغاز اعتدال بهاری یعنی همان برابری شب و روز و همچنین زمان آغاز سال نو است. نوروز به لاتین Nowruz نوشته و خوانده می شود.

واژه نوروز در ایران باستان

در ایران باستان، نوروز را “ناوا سرِدا” به معنی سال نو می دانستند. در دوره سغدیان و خوارزمشاهیان، ایرانیان آسیای میانه به نوروز “نوسارد” و “نوسارجی” می گفتند.

ریشه جشن نوروز

برخی منابع، منشأ رسم نوروز را “زرتشت” و برخی نیز خاستگاه آن را بابِل می دانند و معتقدند آغاز برگزاری جشن نوروز در ایران (۵۳۸ سال قبل از میلاد)، بعد از حمله کوروش بزرگ به بابِل بود.

نوروز و ایران باستان

در دوره اشکانیان و ساسانیان، جشن نوروز رونق زیادی داشت، به این شکل که در دوره ساسانیان، مدت زمان نوروز حداقل ۶ روز طول می کشید. در این دوره، نوروز دو دوره بود یعنی نوروز کوچک و بزرگ.

به نوروز کوچک، “نوروز عامه” می گفتند و ۵ روز یعنی از اول تا پنجم فروردین ادامه داشت. در این روزها، مردم برای بیان مشکلات و حرف هایشان نزد شاه می رفتند. نوروز بزرگ یا “خاصه” هم به روز ششم به نام “روز خرداد”، گفته می شد. در این روز فقط نزدیکان شاه قادر به ملاقات با او بودند.

ممنوعیت نوروز در برخی از دوران

شوروی جشن نوروز را ممنوع کرده بود و به همین دلیل مردم آن را مخفیانه برگزار می کردند. همچنین در بعضی از نواحی مانند تاجیکستان، مردم برای برپایی نوروز و به جا آوردن این رسم، نام هایی دیگر مانند “جشن لاله” یا “جشن ۸ مارس” بر آن گذاشتند. در افغانستان، در زمان حکومت طالبان، تقویم قمری رسمیت داشت، به همین دلیل برگزاری نوروز ممنوع بود. تا قبل از سال ۲۰۰۰، کُردها حق برگزاری جشن نوروز را نداشتند، زیرا دولت ترکیه آن را نمادی از هویتشان می دانست. اکنون نوروز در ایران، افغانستان، قرقیزستان، آذربایجان(پس از فروپاشی جماهیر شوروی) و برخی کشورهای دیگر، جشن ملی محسوب می شود.

سازمان ملل متحد (یونسکو) در سال ۱۳۸۸ ه.ش (۲۰۱۰ میلادی)، نوروز را به عنوان میراث جهانی و روز ۲۱ مارس را به عنوان “روز جهانی عید نوروز” به ثبت رساند. دبیرخانه نوروز هم تهران انتخاب شد.

برگزاری رسم ها و جشن های نوروزی

چهارشبنه سوری

چهارشنبه سوری به نوعی مقدمه نوروز است. زمان این جشن از غروب آخرین سه شنبه اسفند آغاز می شود و تا نیمه شبِ آخرین چهارشنبه سال ادامه دارد. یکی از مشخصه هایش، روشن کردن آتش و پریدن از روی آن است. در ایران باستان این جشن به این شکل برگزار می شد که قبل از طلوع آفتابِ اول فروردین، با روشن کردن آتش بر بام ها، با نور، گرما و روشنایی به استقبال سال جدید می رفتند.

حاجی فیروز

یکی از نمادهای نوروز، حاجی فیروز است. فردی که صورت خود را سیاه می کند و در کوچه و خیابان آواز می خواند و می رقصد و خبر از آمدن نوروز می دهد و پولی هم از مردم دریافت می کند. حاجی فیروز نماد فاصله بین مرگ و زندگی است.

خانه تکانی

گذشتگان بر این عقیده بودند که شب عید نوروز و اول فروردین، فروهر افرادِ درگذشته، به منزل و مزار خود باز می گردند، به همین دلیل، این زمان را بهترین موقع برای رفتن بر مزار درگذشتگان می دانستند. همچنین برای حضور فروهر، خانه را تمیز می کردند که ریشه خانه تکانی همین است. بعد از آن نیز، در سیزده فروردین، فروهر را از طبیعت به سوی اصل خود بدرقه می کردند.

تدارک سفره هفت سین

سبزه سبز کردن، ماهی خریدن، جور کردن هفت سینِ بحث برانگیز و … همگی از لحظات هیجان انگیز و زیبای تدارک سفره هفت سین عید نوروز هستند.

سبزه سبز کردن

در ایران باستان، چند روز قبل از عید، دانه های جو، گندم، ماش، عدس، برنج، ارزن، لوبیا، نخود و … را در ستون هایی از جنس خشت خام می کاشتند و سبزشدنشان را موجب برکت و باروری می دانستند. عموما مردم، برای این کار در سه ظرف، گندم، ارزن و جو سبز می کردند که نماد هومِت به معنای اندیشه نیک، هوخِت به معنای گفتار نیک و هورِشت به معنای کردار نیک بود.

هفت سینِ سفره

نام هفت در زبان باستان “اَمرداد” به معنای جاودانگی است و به دلیل مقدس بودن این عدد، در سفره نوروزی هفت گزینه قرار می دادند. در قدیم در سفره، آتشدان می گذاشتند که نماد پایداری نور و گرما در سال جدید بود که اکنون شمع یا چراغ جای آن را گرفته است. همچنین در سفره هفت سین، آب نماد روشنایی، سبزه نماد افزونی، آیینه نماد شفافیت، سنجد نماد زایش و باروری، سیب نماد رازوارگی عشق، انار نماد تقدس، سکه نماد برکت در زندگی، ماهی نماد گذشتن اسفند، تخم مرغ نماد نطفه و نژاد است. کتاب مقدس نیز در این سفره گذاشته می شود.

هفت شین

بنا به روایات و منابع تاریخی، ایرانیان باستان، هفت شین داشتند که درون آن شراب، شمع، شهد، شیرینی، شربت، شمشاد، شقایق یا شاخه نبات می گذاشتند. بنا به همین روایات، بعد از ورود اسلام، شراب حرام و به همین دلیل سرکه جایگزین آن شد. به این ترتیب، هفت شین به هفت سین تبدیل شد.

در حال حاضر هفت سین از سرکه، سبزه، سیر، سماق، سیب، سنجد، سمنو تشکیل می شود که در کنار آن ها تنگ ماهی، قرآن، سنبل، آینه، شمع و تخم مرغ رنگی هم گذاشته می شود.

لحظه تحویل سال

در این لحظه قلب ها تندتر می زند، دل ها پر است از عشق عزیزانی که در این زمان کنارمان هستند. قبل از تحویل سال دعای یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال ،حول حالنا الی احسن الحال خوانده می شود و بعد، صدای انفجار توپ، آهنگ جشن نوروز و خنده و شور و هیجانِ ساکنین در خانه می پیچد.

عیدی

وقتی سال تحویل شد، طبق رسم گذشتگان، بزرگ خانواده، پولی(معمولا برای این کار از پول نو استفاده می شود) از لای قرآن درآورده و به اعضای خانواده عیدی می دهد.

دید و بازدید عید یا عید دیدنی

یکی از رسم های دیگرِ عید نوروز، دید و بازدید یا همان عید دیدنی است که اغلب از همان روز اول شروع می شود و تا پایان عید هم ادامه دارد.

سیزده به در

روز سیزده فروردین که می شود، مردم بساط پیکنیک آماده می کنند، سبزه را برداشته و به طبیعت می روند. به این کار “سیزده به در” می گویند و در طول این روز، مردم به خوش گذرانی کنار هم و خوردن غذا و البته دور انداختن سبزه های خود در دل طبیعت می پردازند. بعد از انقلاب، این روز را به نام “روز طبیعت” نامگذاری کردند که جزو تعطیلات رسمی کشور محسوب می شود.

ریشه سیزده به در

این روز که تیر یا تِشتَر نام دارد و در ایران باستان از قبل از زرتشت هم مرسوم بود (۱۸۰۰ سال قبل از میلاد)، روز پیروزی ایزد باران بر دیوِ خشکسالی است. مردم برای پیروزی ایزد باران یا همان ایزد تیر که در اوستا از آن به “یَشتی” یاد می شود، در دشت و صحرا و کنار جویبارها به نیایش او و جشن و پایکوبی مشغول می شدند و آرزوی باران می کردند.

حال و هوای نوروز یزد

ایران در نوروز دیدنی است، مخصوصا وقتی علاوه بر زیباییِ طبیعت و هوای دل انگیز، حال و هوای دلِ ایرانی ها هم گرم و شاد است. البته این روزها کمی با قبل فرق دارد. به خاطر شیوع بیماری کرونا نزدیک به یک سال، آنقدر در خانه ماندیم و از هر دورهمی و سفر و بیرون رفتن پرهیز کردیم که اکنون برای رفتن به سفر ولو دو روزه، لحظه شماری می کنیم. البته شاید این اتفاق باعث شده باشد تا بیشتر قدر لحظه های با هم بودن و گردش را بدانیم و از لحظه به لحظه سفرمان لذت ببریم. دیگر برای بازگشت عجله نکنیم و با حوصله و صبر از تمام دیدنی ها، خوردنی ها و شنیدنی ها بهره ببریم.

قطعا روزهای نوروز، یکی از بهترین زمان ها برای سفر به شهر یزد است، زیرا هم آب و هوا بسیار مطبوع است و هم فضاهای سبز و روستاهای اطراف و اماکن دیدنی شهر در این زمان حس و حال دیگری دارد. تصور کنید چه لذتی دارد راه رفتن در باغ دولت آباد آن هم زمانی که درختان تازه سبز شده و شکوفه داده اند یا پیاده روی در کوچه پس کوچه های شهر زمانی که هوا خنک است و می توانید با آرامش و بدون نگرانی از گرمای بیش از حد، به گردش بپردازید.

با اقامت در هتل احساس امنیت کنید

شاید با شیوع کرونا توجه به پاکیزگی سطوح و اجسام، حتی برای افرادی که قبلا در این زمینه چندان وسواس نداشتند هم تبدیل به یک عادت شده باشد. برای افرادی که قبلا هم وسواس پاکیزگی داشتند یا برایشان تمیزی امری مهم تلقی می شد، اکنون حتی بیرون رفتن از خانه هم چندان راحت نیست، دیگر چه برسد به سفر. قطعا بحث اقامت در شرایط کرونایی، برای همه یک دغدغه بزرگ محسوب می شود که البته راه حلی هم دارد. اکنون که شرایط کمی بهتر شده است و امکان سفر نوروزی یزد محیا، پس چه بهتر که برای اقامت جایی را انتخاب کنیم که خیالمان از بابت تمیزی و دور بودن از کرونا راحت باشد. برای این مسئله، هتل ها در ایام عید نوروز یزد بهترین گزینه محسوب می شوند.

نوروز یزد با اقامتی مطمئن

با سفر به یزد در ایام نوروز یزد از بابت اقامت خیالتان راحت باشد. دیگر چه جای نگرانی است وقتی “هتل داد یزد” اولین هتل در کشور است که گواهی اقامت امن و ایمن دارد. در شهر از زیبایی های آن لذت ببرید و در هتل از پاکیزگی و احساس امنیت از این بابت، آرامش داشته باشید.

لحظه تحویل سال ۱۴۰۰، روز شنبه ۳۰ اسفند ۱۳۹۹ ه.ش، ساعت ۱۳ و ۷ دقیقه و ۲۸ ثانیه است.