راهنمای سفر به یزد

یزد، شهر خشت و خاطره

انتخاب مقصد برای سفر به نظر کار دشواری می رسد. اما دیدن بعضی شهرها به عنوان گنجینه ای پر رمز و راز بدون شک خاطره ای ماندگار را رقم خواهد زد. بدون شک یزد یکی از بهترین گزینه ها برای سفر است. شهری زیبا و با اصالت با کوچه های باریک و پیچ در پیچ و خانه های درهم تنیده با دیواره های بلند و خشتی و بادگیرهایی که بعد از پیچ هر کوچه به چشم می آیند. پیرزن های چادر رنگی ساده و صمیمیِ پشت به دیوار که به رسم دیروز، سال هاست هر عصر تا اذان شام را با هم به سر می کنند و جزئی از تاریخِ کهن این شهرند. نور اریب تابیده از طاق ها روی سنگفرش کوچه، صدای زنگ دوچرخه پیرمرد دستار بر سر و بوی نان آمیخته با کاهگل، هیاهوی سرخوشانه بچه ها، درب های چوبی دو کوبه ای، صدای دستگاه شعربافی که با سلام علیک مرد رهگذر و پیرمرد شعرباف در هم می آمیزد. و مغازه هایی با کرکره های آهنی و درب های چوبی که انگار همچنان در گذشته مانده اند. یزد شهر روایت هاست با جاذبه هایی که در سفر به یزد بدون شک در هیچ کجای دیگر آنها را تجربه نخواهید کرد.

پیشنهاد می کنیم قبل از سفر به یزد حتما این راهنما را بخوانید …

چطور به یزد سفر کنیم؟

سفر به یزد از داخل ایران به چهار طریق امکان پذیر است: خودروی شخصی، هواپیما، قطار و اتوبوس گزینه های پیش روی شماست که باتوجه به میزان بودجه وعلاقه می توانید انتخاب کنید.

سفر به یزد با ماشین شخصی

این گزینه می تواند مناسب باشد در صورتی که سفر با تورهای مسافرتی را انتخاب نکنید. بافت تاریخی در یزد تقریبا در یک منطقه متمرکز است و تردد در کوچه پس کوچه های آن با وسیله شخصی به خصوص در تعطیلات نوروز و فصل های سرد و خنک سال به دلیل استقبال مسافران امکان پذیر نیست. در یزد به دلیل نزدیک بودن مسافت میان مقصدها و ترافیک کمتر نسبت به شهرهای دیگر، شما به راحتی و در کمترین زمان ممکن می توانید به مقصد خود برسید.

سفر به یزد با هواپیما

هواپیما همیشه می تواند گزینه مناسبی باشد تا در کوتاهترین زمان ممکن به مقصد خود برسید. فرودگاه بین المللی شهید آیت الله صدوقی یزد در غرب شهر یزد قرار دارد و حدود ۱۷دقیقه( ۵/۸ کیلیومتر) تا میدان امیرچخماق برای آغاز بافت گردی فاصله دارد.

سفر به یزد با قطار

شاید یکی از پرطرفدارترین گزینه ها برای سفر به یزد قطار باشد. ایستگاه قطار این شهر داخل شهر قرار دارد و تنها ۹دقیقه (۸/۴) کیلومتر با میدان امیرچخماق برای شروع بافت گردی فاصله دارد.

سفر به یزد با اتوبوس

اتوبوس نیز گزینه دیگری است که اگر به سفر در جاده با وسایل نقلیه عمومی علاقه دارید می توانید آن را انتخاب کنید. ترمینال یزد واقع در حد فاصل جاده شهرک صنعتی ۲۲دقیقه (۱۱ کیلومتر) با میدان امیرچخماق برای شروع یزدگردی قرار دارد.

گزینه های پیش روی شما برای اقامت در یزد

هتل های یزد

در این شهر برخی از هتل ها علاوه بر لوکس بودن شما را با هویت یزد نیز آشنا می کنند. هتل های ۵ستاره، ۴ستاره مدرن و سنتی از جمله گزینه های پیش روی شما است، تعداد زیادی هتل های زیبا همراه با امکانات مطلوب. اکثر این هتل ها با تلفیق معماری سنتی و مدرن اقامت خاطره انگیزتری در این شهر را برای شما رقم می زنند به ویژه هتل داد با معماری منحصر به فردش که تجربه اقامتی رویایی را برای شما به ارمغان می آورد.

اقامتگاه های بوم گردی یزد

از جمله گزینه های هیجان انگیز برای اقامت در یزد انتخاب اقامتگاه های بوم گردی است که نسبت به هتل ها از قیمت مناسب تری برخوردار هستند. در این نوع اقامت شما فرصت این را پیدا می کنید تا در فضایی صمیمی، علاوه بر آشنایی با غذاهای سنتی یزدی، زندگی در خانه های سنتی با دیوارهای بلند و خشتی، بادگیر، تالار، تابستانه و زمستانه و خوابیدن در رخت خواب های پیچیده در چادرشب و آشنایی با فرهنگ این شهر را تجربه کنید.

کمپ های کویری یزد

شب های کویر با آن آسمان پرستاره و شفاف وصف ناشدنی است، بی شک آرامش و سکوت کویر را در هیچ کجای دیگر تجربه نخواهید کرد. کویر نوردی و سافاری، موتور سواری، رصد ستارگان، شترسواری و اسکی روی شن از جمله تفریحاتی است که در کویر تجربه خواهید کرد.هفت سنگ، باران، سندباد، فهرج، شن و شادن، شباهنگ، شهرآفتاب، کاراکال، ریگ زرین و بافق از جمله کمپ های کویری یزد هستند که البته معمولا اقامت های کوتاه و یک روزه برای کمپ های کویری پیشنهاد می شود.

سفر سه روزه به یزد

یزد مملوء از اماکن زیبا و دیدنی است که برای بازدید و لذت بردن از آن حتما باید با برنامه ریزی پیش رفت.

روز نخست سفر به یزد

دخمه

یزدگری معمولا از دخمه شروع می شود.  بهترین زمان برای بازدید از دخمه ابتدای صبح و پس از صرف صبحانه و یا عصر که آفتاب با قدرت کم تری می تابد، است.. در گذشته مردگان را طبق سنت در دخمه ها می گذاشتند دلیل اصلی این امر جلوگیری از انتقال بیماری و آلوده نکردن محیط زسیت بود. آنها مردگان را در دخمه ها می گذاشتند تا فقط خوراک لاشخورها شوند و جنازه از دسترس حیوانات درنده مانند سگ و شغال در امان باشد و از جابجا شدن آن و انتقال بیماری جلوگیری شود. انزدیک روستای چم واقع در نزدیکی شهرستان تفت و روستای اله آباد زارچ و همچنین در شریف آباد اردکان نیز دخمه وجود دارد. بازدید از این مکان حداقل یک ساعت و نیم است.

آتشکده

مکان بعدی آتشکده زرتشتیان یزد( خانه آتش) واقع در خیابان آیت الله کاشانی است. البته اگر مایل بودید این مسیر را پیاده بروید حدود ۲۵دقیقه زمان می برد. این آتشکده قدیمی ترین آتشکده ایران و حتی جهان است. آتشکده محلی برای نگهداری آتش بود تا هرروز مردم بتوانند به آن مراجعه کنند، گُلی از آتش بردارند و با آن اجاق های خود را روشن کنند. آتش برای ایرانیان باستان به عنوان یکی از عناصر اصلی حیات از اهمیت بسیاری برخوردار بود بنابراین آتشکده مکانی برای نیایش و برگزاری مراسم ها نیز است. ساخت آتشکده یزد سال ۱۳۱۳ و درزمان رضاشاه پهلوی شروع و در سال ۱۳۱۵ به پایان رسید و سال ۱۳۱۸ آتش مقدسی که قدمتی حدود ۱۵۴۷سال دارد و در خانه یکی از موبدان یزدی نگه داری می شد، به آن منتقل شد. در حال حاضر این آتش در ظرف بزرگ برنجی نگهداری می شود. بازدید از این مکان حداقل یک ساعت زمان می برد. تالار، آب انبار و حیاط و اتاق های ساختمان از دیگر جاذبه های این مکان است.

سپس می توانید از خیابان دهم فروردین که هتل کلاسیک ایرانی- یزدی داد در آن قرار دارد و در ادامه  میدان مجاهدین  و پس از آن خیابان امام یکی از قدیمی ترین خیابان های یزد است و پیاده روی در آن خالی از لطف نیست نیز دیدن کنید.

میدان مارکار و موزه مارکار

مکان بعدی که دیدن آن خالی از لطف نیست میدان مارکار است که بر اساس شواهد و تحقیقات بسیاری از کارشناسان برج ساعت، نقطه مرکزی ایران است. این برج با نام گاهنامه فردوسی توسط شوتن‌جی دوسابایی مارکار ساخته شده است. در چند قدمی این ساعت که در میدان مارکار است، موزه مارکار که در سر درِ آن نوشته شده پرورشگاه مارکار، قرار دارد، در این موزه می توانید با فرهنگ زرتشتی به طور کامل آشنا شوند.

میدان امیرچخماق

نماد شهر یزد میدان امیرچخماق است که داستان بسیار جالب و خواندنی دارد. امیرچخماق مجموعه ای است از حسینیه، آب انبار، تکیه، میدان، بازارچه، مدرسه و… که قدمت آن به دوره تیموری می رسد. مجموعه امیرچخماق از شاهکارهای معماری محسوب می شود. بی شک نباید قدم زدن زیربازارچه امیرچخماق و بازدید از زورخانه و مسجد آن را از دست داد. موزه آب نیز در چند قدمی میدان امیرچخماق و ابتدای خیابان قیام قرار گرفته است. از آن جایی که طولانی ترین قنات جهان به طول ۸۵کیلومتر در استان یزد قرار دارد، این موزه اطلاعات بسیار ارزشمندی درباره قنات و سخت کوشی مردمان یزد برای به دست آوردن آب از دل زمین در اختیار علاقه مندان قرار می دهد. جالب است بدانید در گذشته دو قنات رحیم آباد و زارچ از زیر خانه کلاهدوز که امروز به موزه آب تبدیل شده است، عبور می‌کرده و هنوز نیز قنات دو هزار ساله زارچ در زیر این خانه در جریان است.

خیابان قیام

خیابان قیام ملقب به خیابان بازار یزد، همیشه مملو از جمعیتی است که جذب بازارها یا سایر اماکن دیدنی آن می شوند. بازار مسگرها( اواسط قرن ۹ ق)، بازار زرگری(قرن ۱۲ و ۱۳ ق)، بازار ریسمانیان( پهلوی اول)، بازار پنجه علی( اواخر افشاریه اوایل زندیه)، بازار سراج ها(قرن ۸ ق)، بازار میرزا کرم(قاجاریه)، بازار جعفر خان(زندیه) و… از جمله بازارهای این خیابان هستند.در ادامه گذر از خیابان قیام با ورود به مجموعه بازار و میدان خان(قاجاریه) می توانید از آثار به جای مانده از محمدتقی خان بافقی حاکم وقت یزد (اواخر افشاریه و اوایل زندیه) مانند حمام خان معروف به گرمخانه نورحمامی( قرن ۱۲ ق)، مدرسه خان(زندیه)، بانک شاهنشاهی(قاجاریه/ قدیمی ترین بانک استان یزد) که اکنون تبدیل به گنجینه فرهنگ و هنر شده است و … دیدن کنید که با حضور در آن ها گذر زمان احساس نمی شود، پس مراقب زمانبندی خود باشید تا ادامه بازدید از نقاط دیگر شهر به تاخیر نیفتد.

به وقتِ ناهار

اکنون ظهر شده و وقت صرف ناهار است. می توانید بسته به ذائقه تان در یک رستوران مجلل در سایر نقاط شهر یا هتل های سنتی در همان بافت تاریخی غذا میل کنید یا در کافه های زیر بازار امیرچخماق از خوردن دیزی، کباب یا دل و جگر لذت ببرید. برای رفتن به رستوران در نقاط دیگر شهر باید حدودا ۳۰ الی ۴۰ دقیقه زمان برای رفت و برگشت به بافت تاریخی صرف کنید. انتخاب با شماست.
کم کم باید از خیابان قیام و زیبایی هایش دل کند و به سمت مسجد جامع یزد که معروف به مسجد “ترین ها”  است حرکت کرد. اگر همراه با گروه هستید احتمال دارد این مسیر با وسیله نقلیه طی شود(حدود ۶ دقیقه) در غیر این صورت می توان آن را با یک پیاده روی نه چندان طولانی(حدود ۲۰ دقیقه تا زندان اسکندر) اما بسیار لذت بخش جایگزین نمود. در طول مسیر در کوچه پس کوچه ها دیوارهای بلند خشتی، خانه ها و هتل های سنتی زیبا، بازدیدکنندگان و عابرین پیاده، کودکان در حال بازی که به صورت شما لبخند می زنند، افرادی که با شور و هیجان نقطه به نقطه در حال عکاسی هستند، بانویی که جلوی منزل خود را آبپاشی می کند و گاهی هم دستفروشانی که در مناسبت های مختلف به ویژه ایام عید نوروز دیگ آش و شولی( نوعی آش محلی یزد) آن ها به راه است را خواهید دید.

محله فهادان

زمانی که در مسیر، به محله تاریخی فهادان( به معنی یوزداران) رسیدید توقف کنید، این منطقه حرف های زیادی برای گفتن دارد. روایات این گونه بیان می کنند که در گذشته این منطقه جنگل بوده و ساکنین در خانه خود یوزپلنگ نگه داری می کردند. دلیل نامگذاری آن نیز به همین سبب است. محله فهادان به ثبت جهانی یونسکو نیز رسیده است

بقعه دوازده امام و زندان اسکندر

در محله فهادان می توانید قدیمی ترین بنای شهر یزد یعنی بقعه دوازده امام را ببینید که ۹۰۰ سال قدمت دارد. مکان تحسین برانگیز ۸۰۰ ساله ای که باید آن را دید زندان اسکندر است. بعد از بیرون آمدن از زندان اسکندر، بازدید از خانه تهرانی ها نیز خالی از لطف نیست. از این نقطه پیاده روی در بافت تاریخی یزد رسما آغاز می شود. زمان این پیاده روی بستگی به تعداد نقاط و میزان علاقه شما برای ماندن در آن جا دارد. با دیدن تابلو های قهوه ای نصب شده در مسیر می توان تا حدودی بناهای موجود در این ناحیه را پیدا و از آن بازدید کرد.

آسیاب آبی کوشک نو

بازدید از آسیاب آبی کوشک نو برای علاقه مندان به قنات و آب، شدیدا توصیه می شود. با ورود به آن از طریق پله می توان کانال های قنات زارچ(طولانی ترین قنات یزد) و مسیر قنات را مشاهده کرد.

خانه های تاریخی

یکی دیگر از جاذبه های بافت تاریخی یزد که نباید آن را از دست داد، دیدن نمای کلی شهر از روی پشت بام کافی شاپ ها و خانه های سنتی مانند خانه کلاه دوزها یا همان موزه آب فعلی(دوره قاجاریه)، خانه لاری ها(دوره متاخر اسلامی)، خانه باران، خانه هنر، کافه ناردون، خانه رفیعیان و … است. از این طریق می توان علت نامگذاری شهر یزد به شهر بادگیرها را متوجه شد.

مسجدجامع یزد

با گذر از کوچه های باریک و معروف به کوچه های آشتی کنان و بازار صرافان در نهایت مسجد جامع( دوره ساخت: ایلخانی، آل مظفر، تیموریان، صفوی، قاجاریه) خودنمایی می کند. این مسجد دارای خصوصیات بی نظیری است. به عنوان نمونه بلندترین جفت مناره های جهان را دارد. ارتفاع مناره های مسجد جامع ۵۲ متر است. همچنین دارای بلندترین سردر با طول ۲۸ متر و عنوان زیباترین کاشی کاری معرق متعلق به آن است.

برجِ ساعت

زمانی که از مسجد جامع بیرون می آیید خیابان سنگفرش شده زیبایی را مقابل خود می بینید که در انتهای آن برج ساعت به چشم می خورد. یکی از قدیمی ترین برج های ساعت ایران و جهان به شمار می رود و بر اساس منابع تاریخی، اولین ساعت شهری ایران است. ساخت این برج ساعت به زمان قاجار بر می گردد.

قدم زدن در خیابان جامع

با قدم زدن در خیابان مسجد جامع می توان از مغازه های لباس های سنتی و صنایع دستی بازار چهارسوق دیدن کرد. برای استراحت و تازه شدن روح می توان روی صندلی مغازه های فالوده و بستنی فروشی که در پیاده رو چیده شده اند نشست، فالوده یزدی خورد.

میدان وقت و ساعت

میدان وقت و ساعت از جمله بناهای شگفت انگیزی است که ساعات شب و روز را با صدای زنگ و همچنین آوای خروس و روشن و خاموش شدن چراغ، مشخص می کرده است. این بنا، در محله وقت و ساعت امروزی واقع بوده و شهرت این محله به وقت و ساعت به واسطه همین برج است که متعلق به رصدی بوده ‌است. متاسفانه از رصد اکنون فقط گنبدی برجاست که زیارتگاه شده‌ است.

آب انبار زورخانه

در طول مسیر پیاده روی به طور قطع چیزی که توجه هر کسی را به خود جلب می کند آب انبار ها و زورخانه های متعددی است که در کنار یکدیگر قرار دارند. آب انبار از چند اِلمان معماری تشکیل شده است. مخزن آب، سقف گنبدی شکل و بادگیرهای آن و دیگری پله هایی است که به مخزن منتهی می شود.
تقریبا بعد از ظهر شده و دیگر وقت آن رسیده از بافت تاریخی خارج شوید و به سمت بلوار دولت آباد بروید.

باغ دولت آباد

محمدتقی خان بافقی حاکم وقت، تصمیم می گیرد در شهر کویری یزد برای خود بهشتی بسازد با نام “باغ دولت آباد” (به معنی آباد شده توسط دولت) که جزو ۹ باغ ایرانی است که به ثبت جهانی یونسکو رسیده است. این باغ نیز دارای اِلمان های معماری از جمله عمارت تابستانه و زمستانه، اصطبل و محل نگهداری اسب، اتاق ها و خانه های خدمتکاران، بازارچه ورودی مجموعه و … است. قنات دولت آباد نیز در این محل قرار دارد. شاخصه این باغ دارا بودن بلندترین بادگیر خشتی جهان با ارتفاع ۸/۳۳ است. برای بازدید از کل باغ زمان تقریبی یک ساعت کافی است.

روز دوم سفر به یزد

خرانق، چک چک، میبد

اگر قصد دارید روزهای بیش تری را در یزد بمانید بهتر است زمان خود را صرف بازدید از این اماکن کنید.
باید با وسیله نقلیه به سمت شهرستان اردکان حرکت کرد. بعد از حدود ۷۸ کیلومتر(۱ ساعت و ۲ دقیقه) به روستای تاریخی خرانق خواهید رسید. دیدن روستا و قلعه قدیمی خرانق از جمله بزرگ ترین لذت ها و خاطراتی است که یک علاقه مند به بناهای تاریخی تا ابد از خاطر نخواهد برد. خرانق را به معنای محل برآمدن خورشید می‌دانند.
قلعه یکی از چندین قلعه‌ دارای خانه‌های دو، سه و چند طبقه در جهان است.

حدود ۴۰ دقیقه (۴۰ کیلومتر) وقت لازم است تا به مقصد بعدی رسید. چک چک مهم ترین زیارتگاه زرتشتیان مکان بعدی است. دلیل نامگذاری آن چکه کردن آب از کوه در تمام طول سال است. زرتشتیان آن را “پیر سبز” می نامند، زیرا همیشه سبز است و سبز بودن نماد استقامت و بردباری است. باید ۵۷ کیلومتر(۵۰ دقیقه) مسیر کویری را طی کرد تا به شهرستان میبد رسید. قدمت میبد از یزد بیش تر است. ابتدا “نارین قلعه ” قدیمی ترین بنای خشتی جهان را خواهید دید. از بالای نارین قلعه نمای کل شهر میبد و بادگیرهای یک طرفه آن خودنمایی می کند.

کاروانسرای شاه عباسی مکان بعدی برای سفر در زمان است. در ادامه مسیر یخچال خشتی میبد قابل توجه است. در روزهای سرد سال یخ تولید و در این مکان نگهداری می شد تا در روزهای گرم قابل استفاده باشد.

سفال و زیلوی میبد می تواند سوغات  می توانید تجربه جان دادن به خاک را در کارگاه سفال گری به دست بیاورید.

کبوترخانه نیز جزو مکان هایی است که با دانستن دلیل ساخت آن جذابیت دیدنش بیش تر خواهد شد.

روز سوم سفر به یزد

کویرگردی

در صورتی که هوا مساعد باشد می توان یک عصر تا شب را نیز در کویر سپری کرد. کمپ هفت سنگ، سنباد، باران و شباهنگ کویر از جمله کمپ هایی است که می توان در آن جا تفریحاتی چون شترسواری، موتور سوار، رصد ستارگان و هیجان سافاری را تجربه کرد. اغلب کمپ ها اجازه اقامت نیز به مسافران می دهند.

مهریز

اگر زمان بیش تری را در یزد سپری می کنید می توانید از شهر مهریز و باغ پهلوانپور آن دیدن کنید. باغ پهلوانپور نیز مانند باغ دولت آباد جزو ۹ باغ ایرانی است که به ثبت جهانی رسیده است.

قلعه سریزد و دروازه شهر فرافر

بازدید از قلعه سریزد نخستین بانک ایران (دوره ساسانیان) نیز توصیه می شود. این قلعه در قدیم کاربرد نظامی نداشته و از آن به عنوان ذخیره‌سازی غلات و مواد غذایی استفاده می شد. علاوه بر غلات، روستاییان نیز در مواقع هجوم و غارت، پول، طلا و زیورآلات خود را در این قلعه نگهداری می کردند.

دروازه شهر فرافر نیز افسانه ای و زیبا است. در مورد دروازه شهر فرافر چندین نقل قول وجود دارد.